Πρωτεΐνη σόγιας: Γιατί μειώνει τη χοληστερίνη
Οι καρδιοπάθειες αποτελούν κύρια αιτία θανάτου και οι ερευνητές αναζητούν τρόπους για να μειώσουν τον αριθμό των ανθρώπων που πεθαίνουν από αυτές.
Η υψηλή χοληστερόλη αποτελεί βασικό παράγοντα κινδύνου για τις καρδιακές παθήσεις και η εύρεση τρόπων αντιμετώπισής της είναι κρίσιμη.
Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση σόγιας μπορεί να μειώσει τα επίπεδα της LDL ή κακής χοληστερόλης έως και 4%.
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Ιλινόις εξέτασαν διάφορες ποικιλίες σόγιας προκειμένου να καταλάβουν γιατί η σόγια μειώνει την LDL χοληστερόλη.
Ανακάλυψαν ότι η σόγια περιέχει μια πρωτεΐνη στην οποία οφείλεται αυτή η προστατευτική δράση.
Η χοληστερόλη είναι μια κηρώδης ουσία που μοιάζει με λίπος και βρίσκεται σε όλα τα κύτταρα του σώματός μας.
Όταν τα επίπεδα της λιποπρωτεΐνης χαμηλής πυκνότητας (LDL) είναι πολύ υψηλά, δημιουργούνται πλάκες στα τοιχώματα των αρτηριών και αυξάνεται ο κίνδυνος καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικών επεισοδίων.
Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), η καλή χοληστερόλη (HDL) «απορροφά τη χοληστερόλη στο αίμα και τη μεταφέρει στο ήπαρ. Το συκώτι στη συνέχεια την αποβάλλει από το σώμα».
Το να έχει κάποιος υψηλότερα επίπεδα καλής χοληστερόλης HDL είναι καλό, καθώς μειώνει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικού.
Τα ιδανικά επίπεδα χοληστερόλης είναι:
- Ολική χοληστερόλη: περίπου 150 mg/dL
- LDL ή κακή χοληστερόλη: περίπου 100 mg/dL
- HDL ή καλή χοληστερόλη: 40 mg/dL και πάνω στους άνδρες και 50 mg/dL και πάνω στις γυναίκες
Η υψηλή χοληστερόλη δεν έχει τυπικά σημεία και συμπτώματα, επομένως είναι καλύτερο να ελέγχεται στο πλαίσιο ενός ετήσιου τσεκάπ.
Εάν κάποιος έχει υψηλή χοληστερόλη, μπορεί να την αντιμετωπίσει με αλλαγές στον τρόπο ζωής (διατροφή και άσκηση) ή φάρμακα (στατίνες ή αναστολείς απορρόφησης χοληστερόλης).
Προηγούμενες έρευνες έδειξαν τη θετική επίδραση της κατανάλωσης σόγιας στα επίπεδα χοληστερόλης των ανθρώπων.
Η νέα μελέτη είχε στόχο να κατανοήσει τον μηχανισμό πίσω από τα ευρήματα.
Οι ερευνητές υπέθεσαν ότι αυτή η θετική επίδραση θα μπορούσε να αποδοθεί σε δύο πρωτεΐνες - τη γλυκινίνη και τη Β-κονγλυκινίνη.
Επέλεξαν 19 ποικιλίες σόγιας, καθεμία από τις οποίες περιείχε διαφορετικά επίπεδα γλυκινίνης και Β-κονγλυκινίνης. Οι αλεσμένοι σπόροι σόγιας απολιπάνθηκαν και μελετήθηκαν σε πειράματα προσομοίωσης γαστρεντερικής πέψης.
Στα πειράματα για τη μίμηση της πέψης των τροφίμων, το απολιπασμένο αλεύρι σόγιας αναμείχθηκε με υγρά και ένζυμα από την πέψη του στόματος, του στομάχου, του εντέρου και του παχέος εντέρου. Οι ερευνητές διεξήγαγαν την προσομοίωση χρησιμοποιώντας λιποκύτταρα.
Αφού οι ποικιλίες αλεύρων σόγιας υπέστησαν αυτή τη διαδικασία, οι ερευνητές μέτρησαν πόσο καλά απορροφήθηκε η LDL χοληστερόλη.
«Λάβαμε υπόψιν πολλές παραμέτρους που σχετίζονται με το μεταβολισμό της χοληστερόλης και των λιπιδίων και διάφορους άλλους δείκτες - πρωτεΐνες και ένζυμα - που επηρεάζουν θετικά ή αρνητικά τον μεταβολισμό των λιπιδίων», λέει η συγγραφέας της μελέτης Δρ. Elvira de Meji, καθηγήτρια επιστήμης τροφίμων στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόις.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η πρωτεΐνη σόγιας μειώνει τα λιπίδια στο μισό.
Τα ευρήματα της μελέτης επιβεβαίωσαν την υπόθεση των ερευνητών, ότι οι δύο πρωτεΐνες που βρίσκονται στη σόγια, η γλυκινίνη και η Β-κονγλυκινίνη, συμβάλλουν στην ικανότητα της σόγιας να μειώνει τη χοληστερίνη.
Οι συγγραφείς διαπίστωσαν ότι το πεπτίδιο που απελευθερώνεται από τις πρωτεΐνες σόγιας «μείωσε την έκφραση HMGCR, τη συγκέντρωση εστεροποιημένης χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων, την απελευθέρωση του ANGPTL3 και την παραγωγή MDA κατά την οξείδωση της LDL».
Ορισμένες ποικιλίες σόγιας εμπόδισαν τη σύνθεση λιπαρών οξέων και πυροδότησαν την απορρόφηση της LDL χοληστερόλης στο ήπαρ. Αυτό θα μπορούσε, θεωρητικά, να οδηγήσει σε μείωση της λιπώδους νόσου του ήπατος.
«Αυτά τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι η πρόσληψη επιλεγμένων ποικιλιών σόγιας μπορεί να ρυθμίσει την ομοιόσταση της χοληστερόλης και της LDL και, κατά συνέπεια, να ενισχύσει την πρόληψη των αθηροσκληρωτικών καρδιαγγειακών παθήσεων», γράφουν οι συγγραφείς.
Σόγια εναντίον στατινών
Οι ερευνητές συνέκριναν επίσης τα οφέλη του αλεύρου σόγιας με τη σιμβαστατίνη (Simvastatin), η οποία είναι ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της υψηλής χοληστερόλης.
Διαπίστωσαν ότι τα πεπτίδια από τα άλευρα σόγιας είχαν παρόμοια ιδιότητα μείωσης των λιπιδίων με τη σιμβαστατίνη.
«Τα πεπτίδια της σόγιας μείωσαν τη συσσώρευση λιπιδίων κατά 50%-70%, και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Ήταν συγκρίσιμο με τη στατίνη, η οποία τη μείωσε κατά 60%», λέει η Δρ. de Mejia.
Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Antioxidants.