Αυξάνεται στην Ελλάδα ο καρκίνος του θυρεοειδούς, με τις γυναίκες τον αδύναμο κρίκο

Της Νατάσσας Ν. Σπαγαδώρου

Στην Ελλάδα η επίπτωση του καρκίνου του θυρεοειδούς, κυμαίνεται στους 1,6 νέους ασθενείς, ενώ τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, όπως και στον υπόλοιπο κόσμο η επίπτωσή του έχει αυξηθεί σημαντικά, χωρίς όμως να παρατηρείται ανάλογη αύξηση της θνητότητας. Το θετικό στην υπόθεση της ασθένειας αυτής, είναι ότι ο καρκίνος του θυρεοειδούς είναι ίσως, ο πιο ιάσιμος, ενώ τα νέα φάρμακα, όπως οι αναστολείς των τυροσινικών κινασών, δίνουν ελπίδες για την αντιμετώπιση των πιο ανθεκτικών όγκων.

Για όλα τα παραπάνω, μιλάει στο onMed, ο κ. Νικόλαος Καλογερής, Επιμελητής Β', στο τμήμα Ενδοκρινολογίας Και Μεταβολισμού- Διαβητολογικό Κέντρο, Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών Κοργιαλένειο - Μπενάκειο, ΝΕΕΣ, με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας για το καρκίνο του θυρεοειδούς, που ήταν στις 24 Σεπτεμβρίου.

Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης έχει ως εξής:

1.- κύριε Καλογερή, δώστε μας μερικά γενικά στοιχεία για τον καρκίνο του θυρεοειδούς αδένα.

Ο καρκίνος του θυρεοειδούς προέρχεται κατά ποσοστό μεγαλύτερο του 95% από τα θυλακικά κύτταρα του αδένα και περιλαμβάνει τα καλά διαφοροποιημένα θηλώδες και θυλακιώδες καρκινώματα (80-90% και 10-15%, αντίστοιχα, του θυλακιοκυτταρικού), το χαμηλής διαφοροποίησης και το αμετάπλαστο. Το μυελοειδές καρκίνωμα προέρχεται από τα παραθυλακιώδη κύτταρα C και αποτελεί το 5% των όγκων.
Σε σχέση με τις υπόλοιπες κακοήθειες ο καρκίνος του θυρεοειδούς είναι ίσως, ο πιο ιάσιμος, με υψηλότατα ποσοστά επιβίωσης, κυρίως για τους καλά διαφοροποιημένους ιστοτύπους.

2.- Δώστε μας ορισμένα επιδημιολογικά χαρακτηριστικά για τον καρκίνο του θυρεοειδούς: Τι συμβαίνει στην Ελλάδα, σε σύγκριση με την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο;

Ο καρκίνος του θυρεοειδούς είναι μία σχετικά σπάνια νεοπλασία, αποτελεί όμως τη συχνότερη νεοπλασία των ενδοκρινών αδένων (90%). Αντιστοιχεί στο 1-2% των συμπαγών νεοπλασμάτων, με ετήσια παγκόσμια επίπτωση που κυμαίνεται από 0,5 έως 10 νέους ασθενείς το έτος ανά 100.000 κατοίκους. Η μέση ηλικία διάγνωσης είναι 45-50 έτη και εμφανίζεται πολύ σπάνια σε άτομα νεότερα των 16 ετών.

Στην Ελλάδα η επίπτωση κυμαίνεται στους 1,6 νέους ασθενείς. Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, όπως και στον υπόλοιπο κόσμο η επίπτωση του έχει αυξηθεί σημαντικά χωρίς όμως να παρατηρείται ανάλογη αύξηση της θνητότητας. Αυτό πιθανώς εξηγείται από τη χρήση του υπερήχου ο οποίος δίνει τη δυνατότητα εντοπισμού όγκων μικρών διαστάσεων, πραγμα που οδηγεί στην έγκαιρη αντιμετώπισή τους.

3.-Πως μπορεί να αντιληφθεί εγκαίρως ένας ασθενής ότι πάσχει από καρκίνο του θυρεοειδούς;

Ο πιό κοινός τρόπος εμφάνισης του καρκίνου θυρεοειδούς είναι ως ασυμπτωματική μάζα ή όζος ο οποίος διακρίνεται και ψηλαφάται στην τραχηλική χώρα. Ορισμένοι ασθενείς παρουσιάζουν επίσης εμμένοντα βήχα, δύσπνοια και δυσκαταποσία. Ο πόνος σπάνια εμφανίζεται ως πρώιμο σύμπτωμα του καρκίνου του θυρεοειδούς. Άλλα, σπανιότερα συμπτώματα είναι ο αναπνευστικός συριγμός, η παράλυση των φωνητικών χορδών, η αιμόπτυση και λοιπά πιεστικά φαινόμενα.

4.- Πως μπορεί να προστατεύσει ένας ασθενής και να διατηρήσει σε καλή κατάσταση τον θυρεοειδή του; Υπάρχουν κάποια τρόφιμα – ασπίδα, ή για παράδειγμα η καλή ψυχολογική κατάσταση και αποχή από αλκοόλ, ή καπνό;

Από μελέτες έχει βρεθεί προστατευτική δράση βιταμινών και ιχνοστοιχείων όπως το β-καροτένιο, η βιταμίνη C, η βιταμίνη E και το σελήνιο έναντι του καρκίνου του θυρεοειδούς. Ο ρόλος τους αυτός αποδίδεται στις αντιοξειδωτικές τους ιδιότητες αλλά χρήζει περαιτέρω διερεύνησης. Φαίνεται επίσης ότι τα υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα παρουσιάζουν ελαφρώς αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν καρκίνο του θυρεοειδούς και πρώιμα δεδομένα μελετών συνδέουν την παχυσαρκία με λιγότερο ευνοϊκά κλινικοπαθολογικά προφίλ καρκίνου θυρεοειδούς. Κάποια στοιχεία συνδέουν την έκθεση σε PBDE (πολυβρωμοδιφαινυλαιθέρες, συστατικά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή πλαστικών και συνθετικών υλικών) με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου θυρεοειδούς. Η πρόσληψη ιωδίου επηρεάζει τον ιστότυπο του καρκίνου του θυρεοειδούς χωρίς να μεταβάλλει την επίπτωσή του. Ετσι, η έλλειψη ιωδίου αυξάνει τα θυλακιώδη και μειώνει τα θηλώδη καρκινώματα.

5.- Μπορεί μία θυρεοειδίτιδα ή οι όζοι στον θυρεοειδή να ενοχοποιηθούν για μελλοντικό καρκίνο;

Το θηλώδες καρκίνωμα, που αποτελεί την πιο συχνή νεοπλασία του θυρεοειδούς, έχει συσχετισθεί με τη θυρεοειδίτιδα Hashimoto, χωρις όμως να έχει αποδειχθεί συγκεκριμένη αιτιώδης σχέση μεταξύ τους. Όσον αφορά τους όζους του θυρεοειδούς πρέπει να τονίσουμε ότι ειναι πολύ συχνοί, η συχνότητά τους αυξάνει με την ηλικία, και ανάλογα με την ευαισθησία της μεθόδου ανίχνευσης απαντούνται στο 20-50% του γενικού πληθυσμού. Από αυτούς μόνο το 5-10% είναι κακοήθεις.

6.- Ποιες ομάδες είναι περισσότερο ευάλωτες και κινδυνεύουν από την νόσο;

Οι νεοπλασίες του θυρεοειδούς είναι 3 φορές πιο συχνές στις γυναίκες απ’ ότι στους άνδρες, οπότε το γυναικείο φύλο αποτελεί ομάδα αυξημένου κινδύνου.
Η έκθεση του τραχήλου σε υψηλά επίπεδα ακτινοβολίας, λόγω ακτινοθεραπείας ή λογω αυξημένων επιπέδων στο περιβάλλον, αυξάνει επίσης, τον κίνδυνο θηλώδους καρκίνου του θυρεοειδούς, ειδικά αν η έκθεση αυτή συμβεί κατα τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας. Απόδειξη αυτής της υπόθεσης αποτελεί η επιβεβαιωμένη αύξηση της επίπτωσης του θηλώδους καρκίνου στα νησιά Marshall μετά τις πυρηνικές δοκιμές και πιο πρόσφατα στην Ουκρανία και τη Λευκορωσία μετά το πυρηνικό ατύχημα του Chernobyl.

Ορισμένα οικογενή σύνδρομα σχετίζονται με αύξηση της επίπτωσης συγκεκριμένων ιστοτύπων καρκινου θυρεοειδούς. Η οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση του παχέος εντέρου, το σύνδρομο Gardner, η νόσος Cowden και το σύνδρομο Carney συνδέονται με αυξημένη εμφάνιση του θυλακιοκυτταρικού καρκινώματος. Τέλος,το 25% των μυελοειδών καρκινωμάτων οφείλονται σε κληρονομική γενετική βλάβη, λόγω μετάλλαξης του γονιδίου RET, και συναντούνται είτε ως μεμονωμένες νεοπλασίες στο οικογενές μυελοειδές καρκίνωμα θυρεοειδους (FMTC), είτε στο πλαίσιο των συνδρόμων πολλαπλής ενδοκρινικής νεοπλασίας ΜΕΝ-2a και MEN-2b.

7.- Ποιά είναι η θεραπεία του καρκίνου του θυρεοειδούς;

Για το διαφοροποιημένο καρκίνωμα του θυρεοειδούς (θηλώδες και θυλακιώδες) πρώτη γραμμή θεραπείας είναι η θυρεοειδεκτομή, που μπορεί να ακολουθείται απο την κατασταλτική θεραπεία με υψηλή δόση θυροξίνης και τη λήψη ραδιενεργού ιωδίου. Η έκταση της χειρουργικής εκτομής ή και του λεμφαδενικού καθαρισμού και η χρήση των άλλων θεραπευτικών μέσων εξατομικεύεται ανάλογα με τον ασθενή. Στο μυελοειδές καρκίνωμα η χειρουργική έχει τον πρώτο λόγο, ενώ στο αναπλαστικό έχουν χρησιμοποιηθεί η εξωτερική ακτινοβολία και η χημειοθεραπεία, με πτωχά, όμως, αποτελέσματα. Τέλος, νέα φάρμακα, όπως οι αναστολείς των τυροσινικών κινασών, δίνουν ελπίδες για την αντιμετώπιση των πιο ανθεκτικών όγκων.

Διαβάστε ακόμη:

Ύποπτοι για καρκίνο, οι όζοι του Θυρεοειδούς που αυξάνονται παρά την θεραπεία

Παγκόσμια Ημέρα Θυρεοειδούς: Το 2019 ο καρκίνος του θυρεοειδούς θα είναι ο πιο συχνός στις γυναίκες