Διάσπαση προσοχής & υπερκινητικότητα σε ενήλικες: Ποια είναι τα συμπτώματα
Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) θεωρείται «παιδική» διαταραχή, καθώς τα πρώτα σημάδια εκδηλώνονται κατά τη σχολική ηλικία και η επίσημη διάγνωση προκύπτει περίπου στην ηλικία των 7 ετών.
Όμως η διαταραχή επηρεάζει σημαντικό ποσοστό και του ενήλικου πληθυσμού. Αν και η ΔΕΠΥ είναι έμφυτη διαταραχή, συχνά η διάγνωση προκύπτει κατά την ενήλικη ζωή και μάλιστα σε αρκετές περιπτώσεις η διάγνωση του παιδιού για ΔΕΠΥ αποτελεί την αφορμή να διαγνωσθεί ο γονέας.
Όπως τονίζει η ψυχίατρος Δρ Gail Saltz, η ΔΕΠΥ στους ενήλικες μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τις διαπροσωπικές σχέσεις, καθώς το άτομο δυσκολεύεται να ακούσει τον/την σύντροφό του, δυσκολεύεται να τηρήσει δεσμεύσεις και υποσχέσεις και παρουσιάζει συναισθηματικές διακυμάνσεις. Έτσι, η έγκαιρη διάγνωση παίζει σημαντικότατο ρόλο στην αποτελεσματική διαχείριση της διαταραχής.
Η κλινική διάγνωση της ΔΕΠΥ αποτελεί πρόκληση για τους ειδικούς, καθώς δεν μπορεί να βασιστεί σε κάποια αιματολογική εξέταση ή στην εγκεφαλική απεικόνιση. Προκύπτει έπειτα από αξιολόγηση μιας σειράς συμπτωμάτων, τον αποκλεισμό άλλων πιθανών αιτιών των συμπτωμάτων αυτών και την εξέταση της επίδρασης των συμπτωμάτων στην καθημερινή ζωή του ατόμου.
Καθώς η ΔΕΠΥ ξεκινά από τα πρώτα χρόνια της ζωής, είναι απαραίτητο ο ειδικός να αξιολογήσει επίσης το ιστορικό της συμπεριφοράς του ατόμου. Εάν τα συμπτώματα εμφανίστηκαν πρόσφατα, πιθανότατα οφείλονται σε άλλες αιτίες, όπως μια νέα φαρμακευτική αγωγή ή το έντονο στρες.
Ορισμένα από τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ, όπως συμβαίνει σχεδόν με κάθε ψυχική πάθηση, μπορεί να θεωρηθούν «παραξενιές» του χαρακτήρα, όμως η επίδραση που έχουν στην καθημερινότητα και τις σχέσεις του ατόμου –εάν διαταράσσουν την εργασιακή ή την προσωπική ζωή– θέτουν τη βάση για να προκύψει η διάγνωση.
Εάν, για παράδειγμα, η έλλειψη οργάνωσης οδηγεί το άτομο να χάνει επανειλημμένα προθεσμίες και σημαντικά επαγγελματικά ραντεβού, τότε πρέπει το χαρακτηριστικό αυτό να μελετηθεί περαιτέρω. Αντιθέτως, εάν ένας εργαζόμενος έχει ακατάστατο γραφείο αλλά αποδίδει όπως πρέπει στη δουλειά του, τότε δεν τίθεται ζήτημα για ΔΕΠΥ.
Δείτε ποια είναι τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ στους ενήλικες, ανάλογα με τους 3 υπο-τύπους της διαταραχής.
1. Τύπος που χαρακτηρίζεται κυρίως από ελλειμματική προσοχή - Τύπος απροσεξίας
- το άτομο αγνοεί λεπτομέρειες και κάνει λάθη απροσεξίας
- δυσκολεύεται να ακούσει και να διατηρήσει τη συγκέντρωσή του
- είναι εξαιρετικά ανοργάνωτο
- δυσκολεύεται να ακολουθήσει οδηγίες
- είναι μονίμως αφηρημένο
- ξεχνά διαρκώς
2. Τύπος που χαρακτηρίζεται κυρίως από υπερκινητικότητα και παρορμητικότητα - Τύπος παρορμητικότητας/υπερκινητικότητας
- το άτομο κουνά νευρικά χέρια ή πόδια
- δυσκολεύεται να καθίσει πολλή ώρα σε ένα μέρος
- μιλά ακατάπαυστα
- διακόπτει συχνά τους άλλους
- δυσκολεύεται σε καταστάσεις που απαιτούν υπομονή και αναμονή
3. Μεικτός/συνδυασμένος τύπος - Τύπος που έχει και τα τρία χαρακτηριστικά (απροσεξία, παρορμητικότητα, υπερκινητικότητα)
Διαβάστε επίσης:
Διπλάσιες πιθανότητες πρόωρου θανάτου για όσους πάσχουν από ΔΕΠΥ
Η ατμοσφαιρική ρύπανση «γεννά» παιδιά με ελλειμματική προσοχή
Αμφισβητείται η ύπαρξη της ΔΕΠΥ (βίντεο)