Τρία μυστικά για το χτύπημα της παχυσαρκίας
Σηκωθείτε από τους καναπέδες, ασκηθείτε και κλείστε επιτέλους την τηλεόραση προτείνει σε όλους μας ο Παγκόσμιο Οργανισμός Υγείας, εάν θέλουμε να έχουμε υγεία και να ξεφύγουμε από τα δεσμά της παχυσαρκίας, μιας νόσου πολυσύνθετης που έχει πλέον εξελιχθεί σε μάστιγα στην Ελλάδα.
Τα στατιστικά στοιχεία καταδεικνύουν ότι το «νους υγιής εν σώματι υγιεί» των αρχαίων ημών προγόνων έχει πάει … περίπατο. Οι Νεοέλληνες ως λαός απλώς δεν γυμναζόμαστε. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, η έλλειψη υποδομών και υπεύθυνης ενημέρωσης οφείλονται για το ότι ένα ολόκληρο έθνος υφίσταται τις παθογένειες της σύγχρονης καθιστικής ζωής, καθηλωμένο μπροστά από μία οθόνη τηλεόρασης ή/και υπολογιστή.
Μελέτη της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας του τμήματος Διατροφής και Διαιτολογίας των ΤΕΙ Θεσσαλονίκης και του τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του ΑΠΘ (2013) που διεξήχθη σε δείγμα περίπου 18.000 ατόμων 20-27 ετών, αποκαλύπτει ότι 9 στους 10 Έλληνες ασκούνται λιγότερο από 2 ώρες την εβδομάδα, ενώ ποσοστό της τάξης του 37,9% βλέπει τηλεόραση για περισσότερες από 16 ώρες εβδομαιδιαίως.
Και ιδού τα αποτελέσματα των παραπάνω ανησυχητικών στοιχείων: σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, το 53,7% του ελληνικού πληθυσμού είναι υπέρβαροι και το 20,1% παχύσαρκοι. Ακόμη πιο θλιβερές είναι οι αρνητικές επιδόσεις μας στην παιδική παχυσαρκία, εφόσον 1 στα 3 ελληνόπουλα χαρακτηρίζεται παχύσαρκο (37% των κοριτσιών και 45% των αγοριών), όπως αποκαλύπτει η ευρωπαϊκή μελέτη Energy. Η ίδια έρευνα τα κατατάσσει στη χαμηλότερη θέση ενασχόλησης με την άθληση που μεταφράζεται σε λιγότερο από 200 λεπτά την εβδομάδα.
Το ενεργειακό ισοζύγιο και η σημασία του
Το μυστικό για την αντιμετώπιση του πολύ σοβαρού προβλήματος της παχυσαρκίας, είναι σύμφωνα με τους επιστήμονες, η διατήρηση ενός ισορροπημένου ενεργειακού ισοζυγίου. «Ενεργειακό ισοζύγιο» ονομάζεται η ισορροπία μεταξύ των θερμίδων που προσλαμβάνουμε και των θερμίδων που δαπανούμε. Επομένως, για να διατηρήσουμε το βάρος μας θα πρέπει η αναλογία μεταξύ αυτών των δύο ποσοτήτων να παραμένει σταθερή. Για να χάσουμε βάρος, από την άλλη, θα πρέπει να μετατρέψουμε το σταθερό ισοζύγιο σε αρνητικό, είτε «καίγοντας» περισσότερες θερμίδες είτε παίρνοντας λιγότερες θερμίδες είτε και τα δύο. Ο Δρ. James O. Hill, καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Κολοράντο και ειδικός σε θέματα παχυσαρκίας, έχει πρωταγωνιστήσει στην ανάδειξη της σημασίας του «ενεργειακού ισοζυγίου». Το ενδιαφέρον στη θεωρία αυτή είναι ότι προκρίνει τη σωματική άσκηση αντί της μείωσης της πρόσληψης θερμίδων για την επιτυχημένη απώλεια βάρους, εφόσον το σώμα λειτουργεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε να προστατεύεται από την ασιτία και επομένως, «μεροληπτεί» υπέρ της διατήρησης του βάρους. Για το λόγο αυτό, θεωρείται αποτελεσματικότερο να συνδυαστεί η υψηλή πρόσληψη θερμίδων με έντονη σωματική άσκηση, παρά να μειωθεί η πρόσληψη θερμίδων για να εναρμονιστεί με χαμηλές καύσεις.
Ο μύθος της μεμονωμένης αιτίας για την αύξηση του σωματικού βάρους
Γενικά, ο περιορισμός των τροφίμων που καταναλώνουμε δεν αποτελεί πανάκεια για την επιτυχή μείωση του σωματικού βάρους. Εξίσου αναποτελεσματική και υπεραπλουστευτική είναι η δαιμονοποίηση συγκεκριμένων τροφών και μεμονωμένων θερμιδικών πηγών. Εφόσον καταναλώνουμε πολλά διαφορετικά τρόφιμα και ποτά, κανένα δεν μπορεί να ευθύνεται από μόνο του για την παχυσαρκία. Στόχος άλλωστε, θα πρέπει να είναι η ισορροπημένη διατροφή. Και η ισορροπημένη διατροφή επιτυγχάνεται με την κατανάλωση ποικιλίας φαγητών με μέτρο, σε κατάλληλες μερίδες και σε συνδυασμό με σωματική άσκηση.
Για το λόγο αυτό, κατά το Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics, όταν δαιμονοποιείται ένα και μόνο τρόφιμο προκαλείται σύγχυση στους καταναλωτές.
Αυτό που προκύπτει από τα παραπάνω και πρέπει να καταστεί απολύτως σαφές είναι ότι η παχυσαρκία αποτελεί πολυπαραγοντική νόσο, δεν οφείλεται δηλαδή σε έναν και μόνο διατροφικό παράγοντα. Αυτό υποστηρίζει η σύγχρονη ιατρική έρευνα και μόνο η αναγνώριση των συνδυαστικών παραγόντων που την προκαλούν (π.χ. γονιδιακές πληροφορίες, ενδοκρινικά αίτια, περιβαλλοντικοί λόγοι, διατροφή, σωματική αδράνεια, άγχος κλπ) θα οδηγήσει στη λήψη αποτελεσματικών μέτρων αντιμετώπισης του προβλήματος. Βασικά όπλα στη μάχη κατά της παχυσαρκίας, πάντως, θα πρέπει να είναι ο θερμιδικός περιορισμός και η ένταξη της φυσικής άσκησης στη ζωή μας. Γι αυτό και ο ΠΟΤ, δίνει και το σύνθημα για εγκατάλειψη του…καναπέ!
